ข้อปฏิบัติภายหลังการถอนฟัน – ถอนฟันปกติ
- หลังการถอนฟัน ห้ามพูดคุยหรือรับโทรศัพท์ เพราะจะทำให้ผ้าก๊อซหลุดจากที่เดิมและเลือดออกไม่หยุด
- กัดผ้าก๊อซให้แน่น ถ้าผ้าก๊อซชุ่มท่านสามารถเปลี่ยนผ้าก๊อซใหม่ ได้ ( แต่ไม่จำเป็น เพราะผ้าก๊อซที่ชุ่มก็ใช้ห้ามเลือดได้เช่นกัน)
- ห้ามบ้วนน้ำหลังจากถอนฟันไปแล้ว 2-5 ชั่วโมง
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กห่อก้อนน้ำแข็ง (ถ้าไม่มีน้ำแข็ง ให้ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำเย็น แล้วบิดให้แห้งหมาดๆ) ประคบที่แก้มตรงกับบริเวณที่ถอนฟัน จะช่วยให้เลือดหยุดเร็วขึ้น ให้ประคบบ่อยๆจนกระทั่งเลือดหยุด
- ทานยาแก้ปวดถ้ามีอาการปวด เช่น Paracetamol 500 mg 1-2 เม็ด
- ทานยาแก้อักเสบ ตามที่ทันตแพทย์สั่ง
- หากท่านมีอาการแพ้ยา เช่น มีผื่นขึ้นตามร่างกาย กรุณาแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อเปลี่ยนยาใหม่
- งดอาหารที่มีรสจัด, ห้ามดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ ภายหลังการถอนฟัน
- แปรงฟันได้ตามปกติและควรแปรงหลังจากเลือดหยุดแล้ว แต่ให้พยายามหลีกเลี่ยงอย่าให้แปรงสีฟันโดนบริเวณแผลถอนฟัน
ถ้าต้องการท่านสามารถใช้น้ำยาบ้วนปากได้ - ถ้าคนไข้เป็นเด็กเล็ก หลังจากถอนฟันไปแล้ว ผู้ปกครองต้องระวังไม่ให้เด็กกัดริมฝีปากเล่น เนื่องจากเด็กจะรู้สึกบวมๆชาๆที่ริมฝีปาก เพราะยาชายังคงออกฤทธิ์อยู่ต่อไปอีกประมาณ 2-3 ชั่วโมงหลังการถอนฟัน
เมื่อแผลหายดีแล้ว ควรจะได้รับการใส่ฟันปลอม เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต เช่น ฟันที่อยู่ติดกับช่องว่างที่เกิดจากการถอนฟัน จะล้มเอียงและอาจเป็นสาเหตุของความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกรได้ในอนาคต
สำหรับคนไข้ที่ต้องทำการถอนฟันเพื่อการจัดฟัน ควรปรึกษากับทันตแพทย์ผู้ทำการถอนฟัน ถึงเรื่องการห้ามเลือดโดยการบีบกระดูกรอบรากฟันเข้าหากัน (bucco-lingual compression of the alveolar bone) การทำเช่นนี้ จะทำให้กระดูกขากรรไกร – ตรงบริเวณฟันที่ถอน – เข้ามาชิดกัน กระดูกบริเวณนี้จะมีการละลายตัวอย่างรวดเร็ว (bone loss & resorption) ทำให้การเคลื่อนฟันข้างเคียงเข้ามาปิดที่ว่าง กระทำได้ยาก ดังนั้น หลังการถอนฟัน จึงไม่ควรบีบกระดูกรอบรากฟันเข้าหากัน ควรปล่อยให้กว้างไว้
ข้อปฏิบัติภายหลังการถอนฟัน -ถอนฟันคุด
ในวันที่ถอนฟัน
- หลังการถอนฟัน ห้ามพูดคุย ห้ามพูดโทรศัพท์ เพราะจะทำให้ผ้าก๊อซหลุดจากที่เดิมและเลือดออกไม่หยุด
- กัดผ้าก๊อซให้แน่น ถ้าผ้าก๊อซชุ่มท่านสามารถเปลี่ยนผ้าก๊อซใหม่ ได้ ( แต่ไม่จำเป็น เพราะผ้าก๊อซที่ชุ่มก็ใช้ห้ามเลือดได้เช่นกัน)
- ห้ามบ้วนน้ำหลังจากถอนฟันไปแล้ว 2-5 ชั่วโมง
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กห่อก้อนน้ำแข็ง (ถ้าไม่มีน้ำแข็งให้ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำเย็น แล้วบิดให้แห้งหมาดๆ) ประคบที่แก้มตรงกับบริเวณที่ถอนฟัน จะช่วยให้เลือดหยุดเร็วขึ้น ให้ประคบบ่อยๆจนกระทั่งเลือดหยุด
- ทานยาแก้ปวดถ้ามีอาการปวด เช่น Paracetamol 500 mg 1-2 เม็ด
- ทานยาแก้อักเสบ ตามที่ทันตแพทย์สั่ง
- หากท่านมีอาการแพ้ยา เช่น มีผื่นขึ้นตามร่างกาย กรุณาแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อเปลี่ยนยาใหม่
- แปรงฟันได้ตามปกติและควรแปรงหลังจากเลือดหยุดแล้ว แต่ให้พยายามหลีกเลี่ยงอย่าให้แปรงสีฟันโดนบริเวณแผลถอนฟัน
ถ้าต้องการท่านสามารถใช้น้ำยาบ้วนปากได้ - งดอาหารที่มีรสจัด, ห้ามดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ ภายหลังการถอนฟัน
- หากมีปัญหา เช่น เลือดไหลไม่หยุด กรุณาติดต่อทันตแพทย์ผู้ให้การรักษาทันที
ในวันรุ่งขึ้นและวันต่อๆไป
- ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่น แล้วบิดให้แห้งหมาดๆประคบที่เดิม จะช่วยให้อาการบวมลดน้อยลง ทำเช่นนี้บ่อยๆ ครั้งละประมาณ 10 นาที
- ประคบด้วยผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นเช่นนี้ทุกๆวัน จนกระทั่งอาการบวมหายไป
- วันแรกๆอาจจะอ้าปากได้ไม่ถนัด แต่จะอ้าปากได้เป็นปกติเร็วขึ้น ถ้าประคบด้วยผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่น
หากท่านมีปัญหาประการใด กรุณาติดต่อกลับมาที่ศูนย์ทันตกรรมและข้อต่อขากรรไกรทันที
ข้อปฏิบัติขณะถอนฟัน – ถอนฟันคุด
คนไข้ควรปรึกษากับทันตแพทย์ผู้ทำการถอนฟัน ถึงเรื่องผลแทรกซ้อน จากการถอนฟันต่อข้อต่อขากรรไกร เนื่องจากต้องอ้าปากเป็นระยะเวลานาน และการใช้แรงมากเกินไป
หลังการถอนฟันคุดอาจรู้สึกว่าอ้าปากลำบาก อ้าได้น้อย หรือมีเสียง ผิดปกติในข้อต่อขากรรไกร ขอแนะนำว่าขณะทำการถอนฟัน คนไข้ควรกำหมัดของตนดัน (support) ขากรรไกรล่างไว้ เพื่อหลีกเลี่ยงผลแทรกซ้อนดังกล่าว
